Mô tả

Khi trở thành bạn thân của Mục Qua, tôi từng đọc rất nhiều tác phẩm của cô ấy, đến khi được đọc “Hồ sơ tâm lý học – Tâm thần hay kẻ điên”, một hệ thống chuyện kể mạnh mẽ, tôi hoàn toàn không ngờ đến mà nghĩ rằng: Cô ấy dám xử lý đề tài sâu sắc đến thế ư? Cô ấy đã có thể lèo lái cốt truyện phức tạp đến thế này rồi sao?

Nếu bạn cũng thử sắm vai người kể chuyện, bạn sẽ hiểu những điều cần cân nhắc sau chuyện này.

Ai cũng mong muốn được kể chuyện, nhưng hầu hết chỉ dừng lại ở những phân đoạn rời rạc, hoặc mô tả những hình ảnh trong đầu mình một cách mơ hồ. Không phải vì mọi người thiếu thứ gì đó, chỉ e rằng đây chính là hình thái vốn có của “câu chuyện”. Cái được gọi là năng khiếu không phải trời cao biến những tình tiết đầy quanh co khúc khuỷu thành một tấm bản đồ tinh xảo rồi trải ra trước mắt người nào đó, không có chuyện “trời cao ưu ái”, năng khiếu và tài năng kể chuyện chính là sức mạnh và động lực để dốc sức cố gắng tích lũy, xây dựng đề tài, hoàn thành công việc lâu dài một cách hiệu quả.

Một người có thể kể câu chuyện với chi tiết phức tạp là người dù thế nào cũng tìm được lối trong bế tắc, nhưng vẫn không hài lòng với điều đó, họ biến con đường thành mê cung để mình tiếp tục bước đi. Một người có thể kể câu chuyện đồ sộ phức tạp là một người thích đào xới, anh ta điều khiển chiếc xẻng trong tay đổ đầy xô bùn đất này đến xô bùn đất khác, đào càng sâu, càng đầy, anh ta mới càng có cảm giác an toàn.

Theo định nghĩa này, tôi biết tài năng của cô ấy không có gì bí ẩn, nhưng cũng rất hiếm gặp.

Cô ấy là một người tràn đầy năng lượng. Khi mới quen, tôi vô cùng kinh ngạc trước những rối rắm cô ấy từng trải qua trong quá khứ. Cảm giác đó giống như nhìn thấy một cô gái dáng người thấp bé nhưng lại ăn uống một cách hùng hổ. Tôi sẽ thầm nghĩ: Cô ăn được hết ngần này không? Cô tiêu hóa được hết bấy nhiêu ư?

Bởi vì khoảng thời gian mà cô ấy viết trong sách, tôi tận mắt nhìn thấy cuộc sống của cô ấy vô cùng rối rắm, trăm mối tơ vò. Cô ấy ngày nào cũng như đang lái tàu phá băng tiến về phía trước. Bấy giờ, tôi chính là người thổi gió bên tai, nhắc nhở cô ấy rằng “cậu biết rõ làm sao cho dễ dàng hơn mà”. Thậm chí tôi còn thôi thúc cô ấy: Tôi biết có lẽ cậu đã quen chịu đựng áp lực, cố xoay chuyển tình thế, nhưng ngày xưa là do cậu bất đắc dĩ, bây giờ cậu có quyền lựa chọn tìm cho mình một cuộc sống thư thái hơn, sao lại ngó lơ cách đơn giản mà chọn con đường gian nan hơn chứ?

Khi nói ra những lời này, con tim tôi bỗng đong đầy thương xót và cảm động. Nếu để tôi được nói lại lần nữa, tôi sẽ không dùng giọng điệu cảm thông kia. Tôi nên nói: Cô ấy rất mạnh mẽ. Cho dù để cô ấy sống cuộc đời bình dị, cô ấy cũng sẽ viết những thăng trầm này thành tiểu thuyết.

Tôi chia sẻ với các bạn ở đây vì không muốn đọc giả đắm chìm trong những câu chuyện đặc sắc mà quên đi tài hoa của người viết, một mặt, vốn dĩ nên xem trọng tài năng của cô ấy: Câu chuyện hấp dẫn là vì cô ấy viết hay, cô ấy sẽ còn viết hay hơn nữa; mặt khác, tuy những câu chuyện này đều dựa trên thực tế, nhưng chúng không mô phỏng cuộc sống.

Những tác phẩm mô tả bệnh tâm thần thường khiến người đọc có nhiều lo lắng. Đọc những tác phẩm như vậy, chúng ta sẽ càng muốn biết câu chuyện này là thật hay hư cấu? Có bao nhiêu là thật, bao nhiêu là giả? Nếu câu chuyện vừa lạ lùng vừa sâu sắc này là thật, vậy có phải mình đã tiến thêm một bước vào mảng tối chưa được khám phá của thế giới hay không? Tôi biết chuyện gì sẽ xảy ra ở phía trước, lần tới nếu lỡ gặp phải, liệu có phải sẽ không hốt hoảng đến thế nữa? Tôi có thể dùng những câu chuyện này để đo lường người xung quanh và bản thân mình không?

Có thể bạn sẽ tìm thấy hình bóng của mình trong quyển sách này, nhưng cần làm rõ một điều, quyển sách này được Mục Qua viết dựa trên những tình huống thực tế, bổ sung thêm kiến thức tâm lý học và thêm thắt cho văn vẻ hơn. Cô ấy đã tạo nên những nhân vật đầy chân thật như cậu y tá Hạt Dẻ Nhỏ, bậc thầy thôi miên Hàn Y Y, nhà tâm lý học Tề Tố, mạnh dạn nêu ra các vấn đề xã hội như môi trường gia đình, bạo lực học đường… nhìn lại mối quan hệ giữa bệnh tâm thần và xã hội. Tôi cho rằng, điểm đáng kinh ngạc nhất của những câu chuyện này không phải quá trình điều trị mà là tiết lộ nguyên nhân gây bệnh. Mục Qua là một thạc sĩ tâm lý học, cũng từng làm việc ở Trung tâm Sức khỏe Tâm thần, ban đầu tôi khá lo lắng khi biết một số độc giả nghĩ những câu chuyện của cô ấy mang ý nghĩa phổ cập kiến thức tâm lý học. Nhưng sau khi đọc kỹ toàn bộ nội dung, tôi nhận định rằng cô ấy đã cố gắng hết sức mình. Đề tài trong sách không phải bịa đặt, trích dẫn lý thuyết một cách rõ ràng, bối cảnh tâm lý của mỗi câu chuyện đều chân thật đáng tin, những phần bổ sung để câu chuyện thêm trọn vẹn cũng cố gắng tuân theo nguyên tắc khoa học. Ngoài ra cũng có một vài chỗ tạo xung đột kịch tính, tôi nghĩ sẽ chẳng có ai dựa vào việc này để nghi ngờ mức độ đáng tin của cả quyển sách. Tất nhiên chúng tôi không mong muốn nội dung trong sách bị coi là tài liệu tự học hoặc tự chẩn đoán, dù cô ấy đã cố gắng truyền đạt một cách có trách nhiệm những thông tin khoa học nhằm giúp người đọc hiểu, còn tạo ra bệnh án dễ hiểu dựa trên câu chuyện và các triệu chứng bệnh, nhưng hầu hết các thành quả nghiên cứu tâm lý học và tâm thần học đều chỉ là phiến diện, không có kết luận. Chúng tôi cũng không muốn những xung đột kịch tính trong các câu chuyện sẽ khiến bạn, những người cực kỳ quan tâm đến tính chân thật, mất lòng tin vào chúng, thật sự có nhà nghệ thuật khao khát được chết trong cái đẹp nhưng sợ mình chết không được đẹp, thật sự có bé gái vì nỗi đau của người mẹ mà biến mình thành động vật, thật sự có giáo sư nghiên cứu tâm thần học cả một đời nhưng lại muốn hủy bỏ môn khoa học tàn khốc này… “Hiện tại, cả thế giới đã chạm đến nút thắt cổ chai của tâm thần học rồi.”

Khi tiêu chuẩn chẩn đoán DSM (Cẩm nang chẩn đoán và thống kê rối loạn tâm thần) từ phiên bản đầu tiên đến phiên bản thứ năm cập nhật ngày một nhiều loại bệnh, sự khác biệt giữa một số bệnh ngày càng ít; khi phạm vi chẩn đoán của một số triệu chứng thường gặp như trầm cảm đang lặng lẽ mở rộng; khi liệu pháp chánh niệm, tâm lý tích cực… chiếm vị trí quan trọng, được công chúng tin cậy hơn phương pháp điều trị truyền thống… Tất cả những điều này đều như đang chống lại và chế giễu ngành tâm thần học kiêu ngạo và hà khắc: Anh nghĩ mình hiểu rõ thật ư? Anh nghĩ chúng tôi nhất định phải chấp nhận sự kén chọn của anh mới giải quyết được vấn đề của mình ư?

Trong một lần quay về quê hương nông thôn sau một thời gian tôi đắm mình trong thế giới của tầng lớp trung lưu, tôi nhận ra rằng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn tâm thần chỉ là chuẩn mực xã hội trong một cơ cấu nhất định, vì tôi phát hiện tỷ lệ mắc bệnh ở đó cao hơn các thành phố tuyến một rất nhiều, nhưng mọi người chẳng lấy làm lạ, thậm chí không coi đó là bệnh. Bạn có thể nói một cách bi quan rằng, điều này cho thấy bản chất của bệnh tâm thần chính là nghèo khó và trăn trở. Nhưng nói thật, tại thời điểm đó, tôi cảm thấy thế giới thật rộng lớn, tâm trạng vô cùng thư thái. Tôi cũng từng đau khổ vì mình xuất thân từ một gia đình khác biệt, dường như những “quái vật” như chúng tôi chẳng ăn nhập gì với bao người bình thường khác, nhưng hôm ấy tôi chợt hiểu ra, chúng tôi chính là người bình thường trong thế giới của mình, thế giới kia có tiêu chuẩn khắt khe hơn là để mọi thứ không quá phiền hà cho mọi người, để đáp ứng yêu cầu sinh hoạt sản xuất hiệu quả. Tuy tiêu chuẩn này có ưu điểm của nó, nhưng suy cho cùng cũng không phải quy luật của tự nhiên.

Điều cuối cùng cũng là điều thú vị và sâu lắng nhất. Tề Tố trong sách là hình tượng kịch hóa từ một khía cạnh nào đó của chính Mục Qua. Khía cạnh này không hề thiên vị, thậm chí có thể nói là rất tiên tiến. Muốn biết đó là gì, có thể bắt đầu từ những nhận thức cơ bản nhất. Khi bạn nói về tâm lý học với một người bạn cho rằng rất thiếu nền tảng kiến thức, có thể anh ta sẽ khinh thường, cho rằng cái gọi là trị liệu tâm lý thực chất chỉ là chiêu trò lừa bịp, chẳng chữa được gì, nói một người có bệnh này bệnh kia chẳng qua để hù dọa người ta, “Theo cách nói của cô thì ai chẳng có bệnh”.

Đây là những gì tôi hiểu được, Tề Tố nói, bệnh tật xuất phát từ mối quan hệ với xã hội. Bi kịch của Tạ Tất bề ngoài có vẻ rất giống “bạo lực dư luận” phổ biến thời nay, nhưng thực chất cũng là sự đối đầu của cá nhân và môi trường. Thế nhưng, người này thật sự không có vấn đề gì, không bệnh tật, càng không có tội. Nếu có thể, mong bạn hướng lên, hướng xuống, hướng ra bên ngoài, những vấn đề không thể giải quyết xung quanh bạn, có thể sẽ tìm được cách giải quyết ở một nơi khác, hay thậm chí sẽ không còn là vấn đề nữa. Bạn chỉ cần điều trị khi bạn có những mối quan hệ không thoải mái và cảm thấy đau khổ vì chúng. Điều trị không phải do bạn có vấn đề, mà chỉ để giúp bạn bớt đau khổ hơn, giữ gìn cuộc sống hiện tại và chính mình.

Mục Qua đã dành rất nhiều tình yêu và lòng nhiệt thành đối với nhân loại khi viết quyển sách này, nhiều lần thấy những câu hỏi táo bạo và sắc sảo của cô thực tập sinh trẻ trong sách, tôi như nhìn thấy chính cô ấy đang ở ngay trước mặt mình đặt những “câu hỏi trên trời” với đôi mắt ngấn lệ. Với tấm lòng chân thành ấy, tôi chúc bạn sau khi đọc xong quyển sách này sẽ gặt hái được tự do, bởi lẽ đè nén là điều thật vô nghĩa. Mặt khác, chúc bạn gặt hái được niềm vui của việc đọc sách qua tác phẩm cô ấy dày công đúc kết nên, vì những câu chuyện này vốn rất đặc sắc.

Người nào đó trong sách

***

Cảm nhận về “Hồ Sơ Tâm Lý Học – Tâm Thần Hay Kẻ Điên” – Mục Qua, Tú Phương (dịch)

“Hồ Sơ Tâm Lý Học – Tâm Thần Hay Kẻ Điên” không chỉ đơn thuần là một cuốn sách về tâm lý học, mà còn là một hành trình khám phá sâu sắc vào những góc khuất của tâm hồn con người. Với những câu chuyện chân thực và đầy cảm xúc, Mục Qua đã đưa người đọc đến gần hơn với thế giới của những người mắc bệnh tâm thần, đồng thời đặt ra những câu hỏi sâu sắc về bản chất của bệnh tật, về mối quan hệ giữa cá nhân và xã hội.

“Hồ Sơ Tâm Lý Học – Tâm Thần Hay Kẻ Điên” của Mục Qua, do Tú Phương dịch, thực sự là một tác phẩm đáng chú ý. Khi trở thành bạn thân của Mục Qua, tôi đã đọc rất nhiều tác phẩm của cô ấy, nhưng khi đọc đến cuốn sách này, tôi hoàn toàn bị cuốn hút bởi cách cô ấy xử lý đề tài một cách sâu sắc và tinh tế.

Cuốn sách này không chỉ là một tập hợp các câu chuyện kể mạnh mẽ, mà còn là một hành trình đầy những tình tiết phức tạp và hấp dẫn. Mục Qua đã khéo léo xây dựng nên những nhân vật đa chiều và chân thực như cậu y tá Hạt Dẻ Nhỏ, bậc thầy thôi miên Hàn Y Y, và nhà tâm lý học Tề Tố. Cô ấy đã mạnh dạn nêu ra các vấn đề xã hội như môi trường gia đình và bạo lực học đường, đồng thời khám phá mối quan hệ phức tạp giữa bệnh tâm thần và xã hội.

Điều tôi ấn tượng nhất về Mục Qua chính là sự dũng cảm và kiên trì của cô trong việc theo đuổi và hoàn thành tác phẩm này. Mục Qua đã trải qua những rối rắm trong cuộc sống cá nhân và chuyên nghiệp, nhưng cô không ngừng nỗ lực để biến những khó khăn đó thành động lực sáng tạo. Cô ấy như một người thợ mỏ, không ngừng đào xới để tìm kiếm sự thật và kiến thức, từ đó tạo nên một tác phẩm sâu sắc và đầy ý nghĩa.

Cuốn sách không chỉ là một câu chuyện trinh thám về tâm lý học, mà còn là một lời nhắc nhở về sự vô nhân đạo của xã hội đối với những người mắc bệnh tâm thần. Nó nhắc nhở chúng ta về giá trị của nhân tính và lòng trắc ẩn trong xã hội hiện đại. Những câu chuyện trong sách được Mục Qua viết dựa trên những tình huống thực tế, bổ sung thêm kiến thức tâm lý học và thêm thắt cho văn vẻ hơn, nhưng vẫn giữ được tính chân thực và đáng tin cậy.

Tôi chia sẻ với bạn những cảm nhận này không chỉ để khẳng định tài năng của Mục Qua mà còn để bạn, người đọc, không quên rằng những câu chuyện đặc sắc này chính là kết quả của sự cống hiến và nỗ lực không ngừng của cô ấy. “Hồ Sơ Tâm Lý Học – Tâm Thần Hay Kẻ Điên” không chỉ đơn thuần là một cuốn sách, mà là một tác phẩm nghệ thuật đáng trân trọng, một món quà quý giá cho những ai đam mê tìm hiểu về tâm lý học và những bí ẩn của tâm trí con người.

Hy vọng bạn sẽ tìm thấy những điều thú vị và bổ ích từ cuốn sách này, và có thể, nó sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bản thân cũng như thế giới xung quanh. Mục Qua đã dành rất nhiều tình yêu và lòng nhiệt thành khi viết quyển sách này, và tôi tin rằng bạn sẽ cảm nhận được điều đó qua từng trang sách.

Điểm mạnh:

• Câu chuyện chân thực: Những câu chuyện trong sách đều dựa trên những trải nghiệm thực tế của Mục Qua khi làm việc tại Trung tâm Sức khỏe Tâm thần, mang đến cho người đọc cái nhìn chân thực và gần gũi về những người mắc bệnh tâm thần.
• Góc nhìn đa chiều: Tác phẩm không chỉ tập trung vào việc mô tả bệnh tật mà còn đi sâu vào phân tích nguyên nhân gây bệnh, những ảnh hưởng của môi trường gia đình, xã hội đến tâm lý con người.
• Văn phong lôi cuốn: Mục Qua sử dụng ngôn ngữ giản dị nhưng tinh tế, giàu cảm xúc, khiến người đọc dễ dàng đồng cảm và bị cuốn hút vào từng câu chuyện.
• Bản dịch chất lượng: Bản dịch của Tú Phương đã chuyển tải được trọn vẹn tinh thần và phong cách của tác giả,giúp độc giả Việt Nam tiếp cận tác phẩm một cách dễ dàng.

Điểm cần lưu ý:

• Nội dung nhạy cảm: Một số câu chuyện trong sách có thể chứa đựng những nội dung nhạy cảm về bạo lực, lạm dụng, có thể gây khó chịu cho một số độc giả.
• Kiến thức chuyên môn: Tác phẩm có sử dụng một số thuật ngữ chuyên ngành về tâm lý học, có thể gây khó hiểu cho những độc giả không có kiến thức nền tảng về lĩnh vực này.

Tổng kết:

“Hồ Sơ Tâm Lý Học – Tâm Thần Hay Kẻ Điên” là một tác phẩm đáng đọc, không chỉ dành cho những ai quan tâm đến tâm lý học mà còn cho bất kỳ ai muốn hiểu hơn về con người và xã hội. Tác phẩm không chỉ mang đến kiến thức mà còn khơi gợi những suy ngẫm sâu sắc về cuộc sống và những giá trị nhân văn.

Đánh giá: 4.5/5 sao

Gợi ý:

Nếu bạn quan tâm đến tâm lý học, muốn tìm hiểu về những góc khuất của tâm hồn con người hoặc đơn giản là muốn đọc một cuốn sách đầy cảm xúc và ý nghĩa, “Hồ Sơ Tâm Lý Học – Tâm Thần Hay Kẻ Điên” sẽ là một lựa chọn tuyệt vời. Tuy nhiên, hãy cân nhắc trước khi đọc nếu bạn nhạy cảm với những nội dung về bạo lực và lạm dụng.