Mô tả

Nhà khoa học trẻ Dorpat tài năng, đang thực hiện một chuyến nghiên cứu thực địa để xây dựng tuyến đường sắt Hà Nội – Vân Nam. Nhưng rồi chính sự đồi bại của người chính quốc tại thuộc địa, tư tưởng bè phái và thói quen xu nịnh của giới cổ cồn trắng Pháp ở Đông Dương – những thành phần tạo nên sự bại hoại của bộ máy cầm quyền, vùi dập những người có năng lực, đánh bóng những kẻ hèn nhát, tài năng khoa học trở nên nhỏ bé và bất lực khi đứng trước sức mạnh khổng lồ của các cấp chính quyền móc nối với nhau cùng dã tâm xé nát bất cứ ai dám tiên phong, giống như một đàn chó hoang hung tợn, hễ phát hiện chút mùi ưu tú sẽ muốn người ta phải nản lòng bỏ cuộc mà cứ sủa không ngưng…

***

Chó cứ sủa… có thể xem là cuốn tiểu thuyết tự sự về chính cuộc đời khoa học của Tiến sĩ Jacques Deprat (1880-1935), tên thật của nhà văn Herbert Wild.

Jacques Deprat từng làm giám đốc Sở địa chất Đông Dương, là một trong những người đầu tiên đặt nền móng và có những cống hiến xuất sắc trong nghiên cứu địa chất ở khu vực này. Nhưng cuối cùng, ông đã bị một đồng nghiệp hãm hại trong vụ giả mạo hóa thạch Trilobite, ông bị loại khỏi biên chế Sở địa chất Đông Dương và bị khai trừ khỏi Hiệp hội địa chất Pháp. Đây là một vụ việc làm xôn xao giới địa chất Pháp và giới cầm quyền Đông Dương thời đó. Tuy nhiên sau này người ta đã điều tra ra được bản chất của vụ việc, mọi kết luận đều chỉ ra ông chỉ là người bị hại, thì đến năm 1991 Hiệp hội địa chất Pháp đã quyết định chính thức phục hồi tư cách thành viên của ông.

***

“Chó Cứ Sủa…” của Herbert Wild, bản dịch của Tạ Phương, là một cuốn tiểu thuyết lịch sử đầy sức nặng, khắc họa chân thực bức tranh xã hội Đông Dương thời thuộc địa Pháp, đồng thời là lời tự sự đầy cay đắng về cuộc đời của một nhà khoa học tài năng bị vùi dập bởi sự đố kỵ và tham nhũng.

“Chó Cứ Sủa…” là một cuốn tiểu thuyết tự sự về cuộc đời và sự nghiệp đầy biến động của Tiến sĩ Jacques Deprat, một nhà khoa học trẻ tài năng trong lĩnh vực địa chất. Câu chuyện lấy bối cảnh Đông Dương vào đầu thế kỷ 20, khi Jacques Deprat đang thực hiện một chuyến nghiên cứu thực địa để xây dựng tuyến đường sắt Hà Nội – Vân Nam.

Cuốn sách khắc họa sâu sắc sự đồi bại của những người thuộc địa và tư tưởng bè phái của giới quan chức Pháp tại Đông Dương. Những yếu tố này đã tạo nên một bộ máy cầm quyền bại hoại, chuyên vùi dập những người có năng lực và đánh bóng những kẻ hèn nhát. Tài năng khoa học của Dorpat, một nhà khoa học trẻ, trở nên nhỏ bé và bất lực trước sức mạnh khổng lồ của các cấp chính quyền móc nối với nhau. Cuốn sách ví von những kẻ này như một đàn chó hoang hung tợn, luôn muốn vùi dập những ai dám tiên phong.

Tiểu thuyết không chỉ là câu chuyện về cuộc đời và sự nghiệp của Deprat mà còn là một bức tranh phản ánh thực tế khắc nghiệt và đầy bất công mà ông phải đối mặt. Jacques Deprat từng là giám đốc Sở địa chất Đông Dương và có những cống hiến xuất sắc trong nghiên cứu địa chất khu vực này. Tuy nhiên, sự nghiệp của ông đã bị phá hoại bởi một đồng nghiệp qua vụ giả mạo hóa thạch Trilobite. Ông bị loại khỏi biên chế Sở địa chất Đông Dương và bị khai trừ khỏi Hiệp hội địa chất Pháp.

Cuốn sách đi sâu vào những âm mưu và thủ đoạn trong giới địa chất Pháp và cầm quyền Đông Dương thời đó. Dù bị hãm hại và phải chịu nhiều oan khuất, sự thật cuối cùng cũng được phơi bày và vào năm 1991, Hiệp hội địa chất Pháp đã chính thức phục hồi tư cách thành viên của Deprat.

Tác phẩm “Chó cứ sủa…” không chỉ mang giá trị văn học mà còn là một tài liệu lịch sử quý giá, giúp người đọc hiểu rõ hơn về cuộc đời của một nhà khoa học kiên cường, cũng như bối cảnh xã hội và chính trị phức tạp của Đông Dương thời kỳ thuộc địa. Cuốn sách mang đến thông điệp mạnh mẽ về sự kiên định và lòng dũng cảm trong việc theo đuổi sự thật và công lý.

Điểm mạnh của tác phẩm:

• Bức tranh xã hội chân thực: Tác phẩm phơi bày bộ mặt thật của xã hội thuộc địa, nơi quyền lực và tiền bạc chi phối tất cả, nơi những kẻ tài năng bị vùi dập, còn những kẻ bất tài lại được trọng dụng.
• Câu chuyện đầy cảm xúc: Cuộc đời của Jacques Deprat, từ một nhà khoa học đầy nhiệt huyết đến một nạn nhân của sự bất công, được kể lại một cách chân thực và đầy cảm xúc, khiến người đọc không khỏi xót xa và phẫn nộ.
• Giọng văn sắc sảo: Herbert Wild sử dụng ngôn ngữ sắc sảo, châm biếm để lột tả sự giả dối và đạo đức giả của xã hội thuộc địa. Những câu văn của ông như những nhát dao cứa vào sự thật trần trụi, khiến người đọc không thể không suy ngẫm.

Bản dịch:

Bản dịch của Tạ Phương được đánh giá cao về sự chính xác và tinh tế. Ông đã chuyển tải thành công ngôn ngữ và phong cách của Herbert Wild, đồng thời giữ được sự mượt mà và dễ đọc cho người đọc Việt Nam.

Điểm cần lưu ý:

• Tác phẩm có thể gây khó chịu: Với những miêu tả chân thực về sự đồi bại và bất công của xã hội thuộc địa, tác phẩm có thể gây khó chịu cho một số độc giả.
• Yêu cầu người đọc có kiến thức lịch sử: Để hiểu rõ bối cảnh và ý nghĩa của tác phẩm, người đọc cần có một số kiến thức về lịch sử Việt Nam thời thuộc địa Pháp.

“Chó Cứ Sủa…” là một tác phẩm văn học có giá trị lịch sử và văn hóa sâu sắc. Cuốn sách không chỉ là một câu chuyện về cuộc đời của một nhà khoa học mà còn là một bản cáo trạng đanh thép về sự tha hóa của xã hội thuộc địa. Đây là một cuốn sách đáng đọc cho những ai quan tâm đến lịch sử Việt Nam và muốn hiểu rõ hơn về giai đoạn đầy biến động này.