Mô tả

Từ khởi đầu là một phương ngữ được khoảng 150.000 người sử dụng, ngôn ngữ Anh đã xoay xở trở thành một ngôn ngữ quốc tế có đến 1,5 tỉ người dùng ngày nay. Hành trình ấy đã diễn ra như thế nào? Những yếu tố tham gia vào đó là gì?

Với Cuộc phiêu lưu của ngôn ngữ Anh ebook, Melvyn Bragg sẽ giúp người đọc giải đáp các câu hỏi xoay quanh lịch sử phát triển của ngôn ngữ này cũng như lý giải việc nó đã chinh phục cả thế giới ra sao.

“Cuốn sách này chu du qua thời gian và không gian từ Friesland thế kỷ V cho đến Singapore thế kỷ XXI, từ Wessex của Vua Alfred đến Miền Tây Hoang Dã của Buffalo Bill, từ những đồng bằng Ấn Độ tới các tu viện trên Đảo Thánh, từ Cung điện Westminster đến ngôn ngữ Gullah của tộc người da đen ở miền Nam xa xôi nước Mỹ. Dọc hành trình, từ nền móng xây đắp bằng tiếng Latin, tiếng Hy Lạp, tiếng Do Thái và tiếng Phạn, ngôn ngữ Anh còn được bồi đắp bởi tiếng Pháp, tiếng Ý, tiếng Ả Rập, tiếng Hán và hàng chục ngôn ngữ khác. Ngoài vốn từ vựng cơ bản của những kẻ xâm lược đầu tiên, hàng tháp ngôn từ và tư tưởng mới đã gia nhập ngôn ngữ Anh. Nó đã giải phóng cảm xúc và tư tưởng trên toàn hành tinh. Nó tiếp tục tái phát minh các biến thể tiếng Anh mới ở bất cứ nơi nào nó có mặt và chưa hề tỏ dấu hiệu giảm tốc.” (Trích Giới thiệu)

ĐÁNH GIÁ/NHẬN XÉT CHUYÊN GIA

“Câu chuyện lịch sử về ngôn ngữ Anh của Melvyn Bragg đầy mới mẻ và đậm chất phiêu lưu, đúng như cái tên của nó vậy. Độc giả dường như cảm nhận rõ ngọn lửa trí tuệ bừng cháy qua từng trang sách.”

— Andrew Roberts, Spectator

“Súc tích và uyên bác… Melvyn Bragg đi băng băng trên con đường lớn với những sải bước mạnh mẽ, tự tin nhằm đào sâu tìm hiểu nguồn gốc và quá trình phát triển của ngôn ngữ Anh. Tác phẩm mang đến cho người đọc một cái nhìn toàn cảnh ấn tượng và đầy hiểu biết.”

— Robert Winder, New Statesman

CÂU QUOTES HAY

“Đó chính là vẻ đẹp của chúng, đó là sự trả thù ngọt ngào mà tiếng Anh dành cho tiếng Pháp: không chỉ Anh hóa tiếng Pháp, tiếng Anh còn lợi dụng sự xâm nhập ấy để trở nên mạnh mẽ hơn; vơ vét từ những kẻ vơ vét, tước đoạt từ những kẻ tước đoạt, loại bỏ điểm yếu và tạo ra điểm mạnh.“

“Đó cũng là một phần của cuộc hành trình này – sẽ có những thứ mất đi và những thứ còn sống sót, khi mà tạo vật đói khát mang tên Anh ngữ ngày càng đòi hỏi nhiều hơn.“

ĐÔI NÉT VỀ TÁC GIẢ

Melvyn Bragg (1939), Nam tước Bragg, Huân chương danh dự (Anh), Thành viên danh dự Hội Hoàng gia Anh, Thành viên Hội Văn học Hoàng gia, Viện sĩ Viện Hàn lâm Anh.

Sự nghiệp của Bragg chủ yếu là trong lĩnh vực phát thanh và truyền hình với rất nhiều chương trình gắn liền với tên tuổi của ông như The South Bank Show (1978–2010), và loạt phim tài liệu In Our Time (1998–nay).

Bên cạnh đó, Bragg sở hữu một gia tài đồ sộ những tác phẩm hư cấu, phi hư cấu cùng kịch bản phim truyền hình và điện ảnh.

Một số tác phẩm nổi bật:

• Without a City Wall (1968)

• On Giants’ Shoulders (1998)

• The Soldier’s Return (2000)

• The Adventure of English (2003)

• William Tyndale: A Very Brief History (2017)

AI PHÙ HỢP VỚI CUỐN SÁCH

Những ai yêu thích ngôn ngữ nói chung và ngôn ngữ Anh nói riêng. Người muốn tìm hiểu về sự xuất hiện, biến đổi và phát triển của ngôn ngữ Anh trong suốt hơn 1.500 năm qua.

“Một trong những hệ quả của sự không chuyên đó là cuốn sách này, mặc dù đã được nghiên cứu tỉ mỉ nhất trong khả năng của tôi, không phải là một văn bản học thuật. Cuốn sách này dành cho quảng đại độc giả.” (Trích phần Giới thiệu)

***

PGS. TS. LÂM QUANG ĐÔNG

Trường Đại học Ngoại ngữ – Đại học Quốc gia Hà Nội

Quý vị độc giả thân mến!

Trẻ lên ba, cả nhà học nói. Từ năm lên ba đến giờ, Quý vị đã sử dụng tiếng Việt của chúng ta hết sức thuần thục cho bao mục đích khác nhau trong cuộc sống, trong học tập, trong công việc, phải không nhỉ? Hẳn Quý vị cũng đã đọc vô vàn cuốn sách, văn học có, lịch sử có, giáo khoa có, đặc biệt là đã đọc và học Hịch tướng sĩ, Bình Ngô đại cáo, Truyện Kiều, v.v., rồi xem rất nhiều bộ phim lịch sử khác nhau. Vậy đã bao giờ Quý vị bản khoăn rằng các bậc tiền bối như Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Nguyễn Du hồi đó sử dụng từ ngữ, phát âm tiếng Việt của chúng ta ra sao chưa? Có giống như tiếng Việt chúng ta đang dùng hiện nay không, bởi từ ngữ trên phim là tiếng Việt hiện đại rồi? Nếu khác thì khác như thế nào? Một nghìn năm Bắc thuộc, tiếng Việt của chúng ta chưa bao giờ mất đi mà vẫn liên tục phát triển cùng với sự trường tồn của dân tộc ta hàng ngàn đời nay. Tiếng Việt còn trong mỗi người, người Việt còn thì còn nước non… Tiếng Việt còn trong mọi người, hồn Việt mình còn nguyên vẹn tròn – bài hát Thương ca tiếng Việt, sáng tác của Đức Trí và Hà Quang Minh, đã ngợi ca.

Đến đây chắc Quý vị nảy ra một câu hỏi: tôi đang cầm trên tay cuốn Cuộc phiêu lưu của ngôn ngữ Anh cơ mà, sao lại bắt đầu với tiếng Việt? Vâng, tiếng Anh, hay ngôn ngữ Anh, đã, đang và sẽ còn chiếm giữ vị trí quan trọng với tư cách là một ngôn ngữ quốc tế trên toàn thế giới, và người Việt chúng ta sẽ còn phải tiếp tục đầu tư thời gian, công sức, tiền bạc cho việc học tiếng Anh để sử dụng được thứ ngôn ngữ quốc tế này, phục vụ cho chính mình và cho đất nước. Như vậy, cũng rất nên tìm hiểu xem thứ tiếng này gốc gác từ đâu, đến với hòn đảo Anh (British Isle) rồi phải đấu tranh để tồn tại và phát triển như thế nào, nó chinh phục, thậm chí là “nuốt chửng”, “đè bẹp” những ngôn ngữ khác, kể cả ngôn ngữ bản địa ở những nơi nó đặt chân tới bằng cách nào, và cuối cùng là nó vươn tới vị thế ngôn ngữ quốc tế như hiện nay ra sao?

Như tiêu đề của cuốn sách đã nêu rõ, Quý vị sẽ cùng chúng tôi tham gia vào một cuộc phiêu lưu kỳ thú, đi qua những vùng đất, những hòn đảo, những lục địa, trải nghiệm những thăng trầm, những khốc liệt của cuộc chiến ngôn ngữ song hành với những cuộc chiến tranh, chinh phạt đẫm máu và nước mắt suốt chiều dài lịch sử một nghìn năm rưỡi mà tiếng Anh đã trải qua cùng những vinh quang gắn với ngôn ngữ này. Quý vị sẽ được biết ngôn ngữ phổ thông của người bình dẫn đến ngôn ngữ hoàng gia, ngôn ngữ của Chúa, của công quyền, của văn học, văn hóa, khoa học kỹ thuật mà tiếng Anh đã thể hiện với tư cách là một sinh ngữ – một ngôn ngữ đang sống và tiếp tục lớn mạnh. Biết được tiểu sử của tiếng Anh, ta cũng sẽ thấy rõ cái hay cái đẹp của nó, sức sống của nó, và cũng biết cách sử dụng nó hiệu quả hơn.

Theo lời của Melvyn Bragg, tác giả cuốn sách, cuốn sách nhắm tới quảng đại công chúng chứ không phải là một công trình hàn lâm dành cho những nhà ngôn ngữ học, giảng viên, giáo viên hay người học tiếng Anh. Do vậy, ngôn ngữ mà Melvyn Bragg dùng để kể chuyện, để dẫn dắt Quý vị đồng hành trong chuyến phiêu lưu này thật dung dị, hấp dẫn. Tuy nhiên, cũng không ít đoạn lấy từ nguyên gốc trong thi ca dân gian hoặc các tác phẩm văn học trong tiếng Anh Cổ (Old English), tiếng Anh Trung đại (Middle English) với nhiều khác biệt so với tiếng Anh Hiện đại (Modern English) mà chúng ta biết hiện nay, chưa kể đến rất nhiều phương ngữ, thổ ngữ (ngôn ngữ địa phương, vùng miền) và các biến thể đa dạng của thứ tiếng này. Đây là một khó khăn lớn đối với nhóm biên dịch. Để có thể thể hiện được phần nào sự đa dạng về phương ngữ, thổ ngữ, cũng như sự biến đổi của tiếng Anh qua các thời kỳ, từ tiếng Anh Cổ đến tiếng Anh Trung đại rồi tiếng Anh Hiện đại, nhóm biên dịch đã lựa chọn giải pháp sử dụng một số cách phát âm, từ ngữ mang tính phương ngữ, thổ ngữ của tiếng Việt, cũng như tiếng Việt của những thế kỷ trước. Hy vọng giải pháp này giúp Quý vị hình dung được phần nào các sắc màu phong phú của tiếng Việt chúng ta trong mối liên hệ so sánh với tiếng Anh mà cuộc phiêu lưu này dần hé lộ.

Vâng, một cuộc phiêu lưu hết sức kỳ thú đang chờ đón Quý vị. Quý vị đã sẵn sàng chưa? Chúng ta cùng lên đường nhé!